kursy nocne - linia dzienna kursuje również w nocy (ze zmniejszoną liczbą wozów i częstotliwością);
pociągi nocne - nocą na sieci pozostają pojedyncze wozy, poruszające się według ustalonych obiegów (nie ma numerów linii, ani pojęcia częstotliwości ruchu) - system ten przez długie lata był domeną Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego;
linie nocne - nocą kursują specjalne linie, odmienne (co najmniej taryfowo) od komunikacji dziennej.
We Wrocławiu tramwaje nocne pojawiły się po wojnie 4 maja 1947 roku (pojedyncze kursy nocne). Pierwszą linię nocną (E) uruchomiono 1 czerwca tegoż roku. Również to rozwiązanie nie utrzymało się długo - w 1948 r. zlikwidowano linię E, wprowadzono natomiast kursy nocne linii 0 i 12.
W 1949 r., po dokonanej analizie funkcjonowania komunikacji zbiorowej, pojawiły się pierwsze zalążki systemu tramwajów nocnych - zlikwidowano kursy nocne linii 12, uruchomiono natomiast nowe linie 10 i 20 (w 1950 r. jeszcze 30). Nocne linie tramwajowe były więc numerowane pełnymi dziesiątkami.
Zmiana nastąpiła wraz z uruchomieniem w 1956 r. nowej linii Oporów - Kowale. Otrzymała ona numer 34. Linię 10 podzielono na 32 i 33, 20 przenumerowano na 31, a 30 i kursy nocne 0 pozostawiono bez zmian.
W 1962 r., w związku z wybudowaniem torowiska pomiędzy pl. Legionów (wówczas PKWN) i dworcem Świebodzkim, linia 0 zaczęła zapewniać całodobowe połączenie wszystkich trzech głównych dworców kolejowych miasta. Trzy lata później doszło do modyfikacji trasy kursów nocnych tej linii - na wniosek szpitala im. Rydygiera tramwaje zaczęły nocą kursować przez ul. Chrobrego.
W 1973 r. próbowano tramwaje nocne zastąpić autobusami. Udało się to jedynie (i to tylko na niepełny rok) na kursach nocnych 0 (linia autobusowa 200). Potem - ze względu na "trudności w gospodarce paliwowo-energetycznej" - "przejściowo" przywrócono tramwaje.
Kolejne zmiany nadeszły na przełomie 1975 i 76 roku - MPK postanowiło zastąpić nocne tramwaje autobusami i mikrobusami (zależnie od liczby pasażerów). Dokonano tego na liniach 32, 33 i 35 (tworząc marszrutki 202, 203 i 205). Wadą takiego rozwiązania była mała pojemność mikrobusów Nysa - m.in. nie wolno było wozić nimi większego bagażu. Stądteż już w 1977 r. na trasach do dworca Głównego przywrócono kursowanie tramwajów (32 i 35).
W 1983 r., w związku z reformą taryfy (wprowadzenie kategorii linii nocnych), nocne kursy linii 0 przemianowano na linię 40.
W latach 90 powróciła idea likwidacji tramwajowej komunikacji nocnej, promowana przez Zarząd Dróg i Komunikacji. Zaproponowano system połączeń autobusowych, z przesiadkami na dworcu Głównym PKS. Rozwiązanie to było długo dyskutowane, a jego wprowadzenie - odwlekane w czasie. Ostatecznie - po ponad 10 latach - tramwaje nocne zostały zlikwidowane 1 września 2003 roku.
za: http://www.historia.transport.pwr.wroc.pl/miejski/wroclaw/trlnnoc/. Poniżej przedstawiamy wykaz nocnych linii autobusowych we Wrocławiu, tych aktualnych i już dawno zawieszonych:
Linie autobusowe nocne
Strona Główna » Linie » Linie autobusowe nocne
Sieć komunikacji nocnej praktycznie zawsze różni się od dziennej. W tramwajach wykorzystywane są trzy podstawowe rozwiązania:
We Wrocławiu tramwaje nocne pojawiły się po wojnie 4 maja 1947 roku (pojedyncze kursy nocne). Pierwszą linię nocną (E) uruchomiono 1 czerwca tegoż roku. Również to rozwiązanie nie utrzymało się długo - w 1948 r. zlikwidowano linię E, wprowadzono natomiast kursy nocne linii 0 i 12.
W 1949 r., po dokonanej analizie funkcjonowania komunikacji zbiorowej, pojawiły się pierwsze zalążki systemu tramwajów nocnych - zlikwidowano kursy nocne linii 12, uruchomiono natomiast nowe linie 10 i 20 (w 1950 r. jeszcze 30). Nocne linie tramwajowe były więc numerowane pełnymi dziesiątkami.
Zmiana nastąpiła wraz z uruchomieniem w 1956 r. nowej linii Oporów - Kowale. Otrzymała ona numer 34. Linię 10 podzielono na 32 i 33, 20 przenumerowano na 31, a 30 i kursy nocne 0 pozostawiono bez zmian.
W 1962 r., w związku z wybudowaniem torowiska pomiędzy pl. Legionów (wówczas PKWN) i dworcem Świebodzkim, linia 0 zaczęła zapewniać całodobowe połączenie wszystkich trzech głównych dworców kolejowych miasta. Trzy lata później doszło do modyfikacji trasy kursów nocnych tej linii - na wniosek szpitala im. Rydygiera tramwaje zaczęły nocą kursować przez ul. Chrobrego.
W 1973 r. próbowano tramwaje nocne zastąpić autobusami. Udało się to jedynie (i to tylko na niepełny rok) na kursach nocnych 0 (linia autobusowa 200). Potem - ze względu na "trudności w gospodarce paliwowo-energetycznej" - "przejściowo" przywrócono tramwaje.
Kolejne zmiany nadeszły na przełomie 1975 i 76 roku - MPK postanowiło zastąpić nocne tramwaje autobusami i mikrobusami (zależnie od liczby pasażerów). Dokonano tego na liniach 32, 33 i 35 (tworząc marszrutki 202, 203 i 205). Wadą takiego rozwiązania była mała pojemność mikrobusów Nysa - m.in. nie wolno było wozić nimi większego bagażu. Stądteż już w 1977 r. na trasach do dworca Głównego przywrócono kursowanie tramwajów (32 i 35).
W 1983 r., w związku z reformą taryfy (wprowadzenie kategorii linii nocnych), nocne kursy linii 0 przemianowano na linię 40.
W latach 90 powróciła idea likwidacji tramwajowej komunikacji nocnej, promowana przez Zarząd Dróg i Komunikacji. Zaproponowano system połączeń autobusowych, z przesiadkami na dworcu Głównym PKS. Rozwiązanie to było długo dyskutowane, a jego wprowadzenie - odwlekane w czasie. Ostatecznie - po ponad 10 latach - tramwaje nocne zostały zlikwidowane 1 września 2003 roku.
za: http://www.historia.transport.pwr.wroc.pl/miejski/wroclaw/trlnnoc/. Poniżej przedstawiamy wykaz nocnych linii autobusowych we Wrocławiu, tych aktualnych i już dawno zawieszonych:
Linie nocne
| Nr | Trasa | Obsługa | Robocze | Sobota | Niedziela | Uwagi | hist |
| 102N(?) | KROMERA - Kromera - Krzywoustego - Most Krzywoustego - Krzywoustego - Zakrzowska - Zakrzów | MPK | ? | ? | ? |
|
01.12.1971 26.01.1976 |
| 201 | DWORZEC PKS - Sucha - Borowska - Peronowa - Kołłątaja - Skargi - Oławska - Traugutta - "pl. Społeczny" - pl. Grunwaldzki - Kochanowskiego - Brucknera - Krzywoustego - Bora-Komorowskiego - Irkucka - Królewska - OSIEDLE SOBIESKIEGO (kursy do Pawłowic) | MPK | ? | ? | ? |
26.01.1976 01.07.1977 01.07.1977 15.06.1984 15.06.1984 1987? ? 01.09.2003 |
|
| 202 | DWORZEC PKS - Sucha - Borowska - Peronowa - Kołłątaja - Podwale - Robotnicza - Strzegomska - Rogowska - NOWY DWÓR | MPK | ? | ? | ? |
26.01.1976 01.07.1977 01.07.1977 02.10.1978 29.11.1978 01.09.2003 |
|
| 203 | DWORZEC PKS - Sucha - Borowska - Peronowa - Kołłątaja - Skargi - Oławska - Traugutta - "pl. Społeczny" - pl. Grunwaldzki - Kochanowskiego - Brucknera - Krzywoustego - Bora-Komorowskiego - Irkucka - Królewska - OSIEDLE SOBIESKIEGO (kursy do Pawłowic) | MPK | ? | ? | ? |
26.01.1976 23.02.1981 01.07.1977 15.06.1984 14.03.1984 1987? |
|
| 204 | DWORZEC PKS - Sucha - Ślężna - Borowska - Grota-Roweckiego - Kurpiów - Strachowskiego - Zwycięska - Karkonoska - Powstańców Śl. - KRZYKI | MPK | ? | ? | ? |
|
? 01.09.2003 |
| 205 | DWORZEC PKS - Sucha - Borowska - Peronowa - Kołłątaja - Skargi -Kazimierza Wlk. - Pl. 1 Maja - Rybacka - Zachodnia - Poznańska - Długa - Starogroblowa - Popowicka - Pilczycka - Maślicka - Brodzka - PRACZE ODRZAŃSKIE (powrót przez Stabłowicką - Główną) | MPK | ? | ? | ? |
|
? 01.09.2003 |
| 206 | DWORZEC PKS - Sucha - Borowska - Kołłątaja - Skargi - Oławska - Traugutta - 'pl. Społeczny' - Wyszyńskiego - Kromera - Boya-Żeleńskiego - Berenta - Kasprowicza - Broniewskiego - Obornicka - Bezpieczna - Łużycka - Osobowicka - Na Polance - Żmigrodzka - Kamieńskiego - KAMIEŃSKIEGO SZPITAL (kursy do Lipy Piotrowskiej) | MPK | ? | ? | ? |
? 01.09.2003 |
|
| 207 | DWORZEC PKS - Sucha - Joannitów - Gliniana - Borowska - Armii Krajowej - Tarnogajska - Gazowa - Mościckiego - Sygnałowa - Centralna - Chińska - BROCHÓW (kursy do Bieńkowic) | MPK | ? | ? | ? |
|
? 01.09.2003 |
| 208 | DWORZEC PKS - Sucha - Stawowa - Piłsudskiego - Zielińskiego - Szczęśliwa - Gajowicka - Krucza - Inżynierska - Aleja Pracy - Grabiszyńska - Klecińska - Strzegomska - Gubińska - Chociebuska - Hermanowska - Kołobrzeska - Żernicka - Jerzmanowska - Jarnołtowska - JARNOŁTÓW | MPK | ? | ? | ? |
|
? 01.09.2003 |
| 209 | DWORZEC PKS - Sucha - Borowska - Kołłątaja - Skargi - Oławska - Traugutta - 'pl. Społeczny' - pl. Grunwaldzki - Kochanowskiego - Kwidzyńska - Działdowska - Kowalska - Miłoszycka - Swojczycka - Strachocińska - WOJNÓW | MPK | ? | ? | ? |
|
? 01.09.2003 |
| 210 | DWORZEC PKS - Sucha - Swobodna - Zielińskiego - Szczęśliwa - Gajowicka - Krucza - Inżynierska - Aleja Pracy - Grabiszyńska - Ostrowskiego - Krzemieniecka -Stanisławowska - Mińska - Strzegomska - Gubińska - Chociebuska - Rogowska - NOWY DWÓR | MPK | ? | ? | ? |
|
? 01.09.2003 |
| 231 | DWORZEC PKS - Sucha - Borowska - Kołłątaja - Skargi - Oławska - Traugutta - 'pl. Społeczny' - Wyszyńskiego - Kromera - Toruńska - Kwidzyńska - Działdowska - Kowalska - Krzywoustego - Kiełczowska - Żmudzka - Litewska - LITEWSKA (powrót przez Gorlicką) | MPK | ? | ? | ? |
|
? 01.09.2003 |
| 240 | DWORZEC GŁÓWNY PKP – Joannitów – Sucha – Swobodna – Powstańców Śląskich – Świdnicka - Kościuszki – Piłsudskiego – pl. Legionów – Podwale - pl. 1 Maja - Dubois – Drobnera - Łokietka – Chrobrego – DWORZEC NADODRZE - Słowiańska - Nowowiejska – Piastowska – pl. Grunwaldzki - pl. Wróblewskiego - Pułaskiego – Małachowskiego – Piłsudskiego – Bogusławskiego – DWORZEC GŁÓWNY PKP | MPK IX Obor | 45 (nieregularnie) | 45 (nieregularnie) | 45 (nieregularnie) |
|
01.09.2003 - |
| 241 | OSIEDLE SOBIESKIEGO - Królewska - Irkucka - Bora-Komorowskiego - Okulickiego - Zakrzów - Okulickiego - Bora-Komorowskiego - Krzywoustego - Most Krzywoustego - Krzywoustego - Kowalska - Działdowska - Kwidzyńska - Mosty Jagiellońskie - Kochanowskiego - Most Szczytnicki - pl. Grunwaldzki - Rondo Reagana - pl. Grunwaldzki - Most Grunwaldzki - pl. Powstańców Warszawy - pl. Społeczny - Oławska - pl. Dominikański - Skargi - Kołłątaja - Peronowa - Stawowa - (< Borowska / Ślężna >) - Sucha - Joannitów - DWORZEC PKS - Joannitów - Sucha - Swobodna - Zielińskiego - Szczęśliwa - Gajowicka - Krucza - Inżynierska - Al. Pracy - Grabiszyńska - Ostrowskiego - Krzemieniecka - Stanisławowska - Mińska - Strzegomska - Gubińska - Chociebuska - Rogowska - NOWY DWÓR | MPK IX Obor (2/3) MPK VII Grab (1/3) |
60 | 60 | 60 |
|
01.09.2003 01.05.2010 01.05.2010 - |
| 243 | PILCZYCE - Lotnicza - Bajana - Bystrzycka – Balonowa – Horbaczewskiego – Orlińskiego – Na Ostatnim Groszu - Legnicka – pl. 1 Maja - Ruska - Kazimierza Wielkiego – Krupnicza – Sądowa - pl. Legionów – Piłsudskiego – Kościuszki – Świdnicka – Powstańców Śląskich – SUCHA (PKS, PKP) – Joannitów – Sucha – Bogusławskiego – Kołłątaja – Skargi – pl. Dominikański - pl. Wróblewskiego – Traugutta - Krakowska - Opolska - KSIĘŻE MAŁE – Tyska – KSIĘŻE WIELKIE | MPK IX Obor MPK VII Grab |
60 | 60 | 60 | kursy wariantowe do pętli Leśnica |
01.09.2003 - |
| 245 | PRACZE ODRZAŃSKIE - Brodzka - Maślicka - Pilczycka – Gwarecka – Dokerska - Kozanowska - Pilczycka - Popowicka - Starogroblowa - Długa - Poznańska - Zachodnia - Rybacka - pl. 1 Maja - Kazimierza Wielkiego - Skargi - Kołłątaja - Bogusławskiego – DWORZEC PKS – Joannitów - Dyrekcyjna – Gliniana – Hubska – Bardzka – Armii Krajowej – Tarnogajska – Gazowa – Mościckiego – Semaforowa – Chińska – BROCHÓW | MPK VII Grab MPK IX Obor |
60 | 60 (30) - zobacz rubrykę: Uwagi | 60 (30) - zobacz rubrykę: Uwagi |
kursy wariantowe kursują co 60 minut w równych odstępach czasowych z interwałem 30 minutowym |
01.09.2003 - |
| 246 | ŚWINIARY - Pęgowska - Zajączkowska - Pełczyńska – Obornicka - Broniewskiego - Kasprowicza - pl. Daniłowskiego – Berenta – Boya-Żeleńskiego – Kromera - Wyszyńskiego – pl. Dominikański – Skargi - Kołłątaja – Bogusławskiego - Sucha (PKS, PKP) – Joannitów – Sucha – Swobodna – Powstańców Śląskich – Świdnicka – Kościuszki – pl. Legionów - Grabiszyńska – Klecińska – Strzegomska – Gubińska - Chociebuska – Rogowska - Nowy Dwór - Żernicka – Kołobrzeska – Koszalińska - Bystrzycka – Bajana – Lotnicza – Górnicza – Gwarecka – Dokerska - KOZANÓW | MPK IX Obor MPK VII Grab |
60 | 60 | 60 | kursy wariantowe do pętli Sołtysowice i Pracz Widawskich |
01.09.2003 ? ? ? ? - |
| 247 | CENTRUM HURTU UL. GIEŁDOWA - Karmelkowa - Wałbrzyska - Krzycka - Przyjaźni - Karkonoska - Powstańców Śląskich - Swobodna - Sucha - DWORZEC PKS - Sucha - Peronowa - Piłsudskiego - Świdnicka - Bożego Ciała - Widok - Kazimierza Wielkiego - Nowy Świat - Grodzka - Drobnera - Chrobrego - pl. Powstańców Wlkp. - Trzebnicka - Żmigrodzka - MARINO SKARBOWCÓW - Skarbowców - Sowia - Krzycka - Przyjaźni - Karkonoska - Powstańców Śląskich - Swobodna - Sucha - DWORZEC PKS - Sucha - Peronowa - Piłsudskiego - Świdnicka - Bożego Ciała - Widok - Kazimierza Wielkiego - Nowy Świat - Grodzka - Drobnera - Chrobrego - pl. Powstańców Wlkp. - Trzebnicka - Żmigrodzka - Kamieńskiego - POLANOWICE | MPK IX Obor MPK VII Grab |
60 (30) Zobacz rubrykę: Uwagi. |
60 (30) Zobacz rubrykę: Uwagi. |
60 (30) Zobacz rubrykę: Uwagi. |
Linia o dwóch wariantach trasy biegnących w zdecydowanej większość po wspólnej trasie, tj:
|
01.09.2003 - |
| 249 | KRZYKI - Karkonoska - Zwycięska - Strachowskiego - Kurpiów - Grota Roweckiego - Borowska - Dyrekcyjna - Joannitów - DWORZEC PKS - Joannitów - Sucha - Swobodna - Świdnicka - Podwale - pl. Orląt Lwowskich - Robotnicza - Strzegomska - Rogowska - NOWY DWÓR - Rogowska - Żernicka - Jerzmanowska - Jarnołtowska - JARNOŁTÓW | MPK IX Obor MPK VII Grab |
60 | 20/40/60 | 20/40/60 | kursy wariantowe od osiedla Jerzmanowo przez Lotnisko |
01.09.2003 - |
| 250 | DWORZEC GŁÓWNY PKP – Bogusławskiego - Piłsudskiego – Małachowskiego - Pułaskiego - pl. Wróblewskiego – pl. Grunwaldzki - Piastowska - Nowowiejska - Słowiańska - Dworzec Nadodrze - Chrobrego - Łokietka – Drobnera - Dubois - pl. 1 Maja – Podwale – Piłsudskiego – Kościuszki – Świdnicka – Powstańców Śląskich – Swobodna – Sucha – Joannitów – Joannitów – DWORZEC GŁÓWNY PKP | MPK IX Obor | 45 (nieregularnie) | 45 (nieregularnie) | 45 (nieregularnie) |
|
01.09.2003 - |
| 251 | LITEWSKA - Żmudzka - Kiełczowska - Poleska - Litewska - Gorlicka - Krzywoustego - Kromera - mosty Warszawskie - Jedności Narodowej - Poniatowskiego - pl. Bema - Drobnera - most Uniwersytecki - Grodzka - Piaskowa - św. Katarzyny - bł. Czesława - pl. Dominikański - Skargi - Kołłątaja - Peronowa - Stawowa - Sucha - Joannitów - Dworzec PKS - Joannitów - Sucha - Swobodna - Powstańców Śląskich - Świdnicka - Kościuszki - Piłsudskiego - pl. Legionów - Grabiszyńska - Solskiego - Aleja Piastów - ALEJA PIASTÓW | MPK IX Obor MPK VII Grab |
60 | 20/40/60 | 20/40/60 |
01.09.2003 01.05.2010 01.05.2010 - |
|
| 253 | LEŚNICA - Kosmonautów - Lotnicza - Legnicka - pl. 1 Maja – Ruska – Kazimierza Wielkiego - Krupnicza – Sądowa – pl. Legionów - Piłsudskiego – Kościuszki - Świdnicka – Powstańców Śląskich - Swobodna - Sucha – Joannitów – DWORZEC PKS - Bogusławskiego - Kołłątaja - Skargi - pl. Dominikański - Oławska – Traugutta - Wyszyńskiego - Szczytnicka - pl. Grunwaldzki – Skłodowskiej-Curie - Wróblewskiego - Olszewskiego - Biskupin – BARTOSZOWICE | MPK IX Obor MPK VII Grab |
60 | 60 | 60 | kursy wariantowe skrócone do pętli Pilczyce |
01.09.2003 - |
| 255 | SĘPOLNO – Mickiewicza – Monte Cassino – Spółdzielcza - Olszewskiego - Wróblewskiego – Skłodowskiej-Curie - pl. Grunwaldzki - Szczytnicka - Wyszyńskiego – Traugutta - Oławska - pl. Dominikański - P. Skargi - Kołłątaja - Bogusławskiego – DWORZEC PKS - Joannitów - Dyrekcyjna - Gliniana - Borowska - Świeradowska - GAJ-PĘTLA | MPK IX Obor MPK VII Grab |
60 | 60 | 60 |
01.09.2003 02/03.10.2009 02/03.10.2009 02/03.06.2010 02/03.06.2010 - |
|
| 257 | OSOBOWICE – Osobowicka – Łużycka – Bezpieczna – Obornicka – Broniewskiego – Trzebnicka – Dworzec Nadodrze - pl. Staszica – Pomorska – Dubois – Drobnera - most Uniwersytecki - Grodzka - Nowy Świat - Kazimierza Wielkiego – Krupnicza - Podwale – Świdnicka – Powstańców Śląskich - Swobodna – DWORZEC PKS - Joannitów – Sucha - Swobodna - Powstańców Śląskich – Hallera - FAT | MPK IX Obor MPK VII Grab |
60 | 60 | 60 | kursy wariantowe do Nowego Dworu i Rędzina |
01.09.2003 - |
| 259 | WOJNÓW - Strachocińska - Swojczycka - Mickiewicza - Sępolno – Moniuszki - Kochanowskiego – most Szczytnicki - pl. Grunwaldzki - Piastowska – Sienkiewicza – pl. Bema - Św. Jadwigi – Piaskowa – Św. Katarzyny - pl. Dominikański - P. Skargi - Kołłątaja – Bogusławskiego – DWORZEC PKS – Joannitów – Dyrekcyjna – Ślężna - WOJSZYCKA | MPK IX Obor MPK VII Grab |
60 | 60 | 60 |
01.09.2003 - |
Inne linie:
Linie autobusowe dzienne
Linie strefowe i komercyjne
